Złoto i srebro stało się pieniądzem w wyniku naturalnej i długotrwałej selekcji, gdy coraz więcej ludzi zaczęło się nimi posługiwać w wymianie pośredniej zamiast innymi towarami. Jednak, aby towar mógł stać się środkiem wymiany, musi mieć wartość sam w sobie oraz być ogólnodostępny tzn. często sprzedawany i kupowany. Początkowo cena towaru zależy od jego właściwości i przeznaczenia w przemyśle, czyli od niemonetarnej użyteczności. W późniejszym etapie nabiera dodatkowej wartości gdy ludzie coraz częściej używają go jako środka wymiany, powodując tym samym, że rośnie na niego popyt. Z tego względu możemy powiedzieć, że cena towaru (pieniądza) składa się z niemonetarnego i monetarnego elementu.
Co to znaczy, że pieniądz posiada element monetarny? Aby towar mógł pełnić funkcję pieniądza, oprócz wartości wewnętrznej musi dodatkowo spełniać jeszcze szereg funkcji. Musi być:
- Miernikiem wartości tzn. wszystkie towary są przeliczalne na pieniądz, co sprawia, że staje się wspólnym mianownikiem do wyrażenia wartości.
- Podzielny na mniejsze jednostki.
- Odporny m.in. na korozję i działanie kwasów.
- Przenośny – małych rozmiarów tak, żeby można go było mieć pod ręką.
- Zamienny, każda sztuka jest warta tyle samo.
Złoto i srebro posiada jeszcze jedną zaletę. Przechowuje wartość w dłuższym okresie czasu dlatego, że jest ich naturalnie ograniczona ilość. Z kolei roczne wydobycie stanowi tylko niewielki ułamek tego, co znajduje się już na powierzchni.
Wydobycie oraz zasobność tych dwóch metali na ziemi jest różna. Szacuje się, że srebra na ziemi jest ok. 17 razy więcej od złota, co m.in. sprawia, że złoto jest obecnie więcej warte. Tak było również w historii, dlatego przyjęło się, że złota używano do większych transakcji, a srebra do codziennych zakupów.
Wiedząc już z poprzedniego wpisu oraz z powyższej treści czym jest pieniądz, możemy płynnie przejść do następnego pytania:
Dlaczego dolar, polski złoty i inne waluty nie są pieniędzmi?
Aby zrozumieć dlaczego dzisiejsze waluty nie są pieniędzmi, musimy najpierw zdać sobie sprawę, czym jest środek płatniczy. Gdy otrzymujesz kilka banknotów czy monet za swoją usługę, to prawdopodobnie uważasz, że są to pieniądze. Jednak nic bardziej mylnego. Jak już wspomniałem wcześniej, pieniądz musi być towarem. Banknoty i monety są po prostu środkiem wymiany, które umożliwiają kupno jakiegoś aktywa. Środek płatniczy sam w sobie nie ma żadnej wartości, pełni bardziej funkcję pośrednią, z której korzystamy, gdy chcemy przemieścić wartość z jednego aktywa w inne. Tak jak prąd musi być w ciągłym obiegu, gdyż w innym przypadku przestanie istnieć. Stąd też angielskie słowo currency (środek płatniczy) pochodzi od current (prąd).
Czy zatem papier z napisem 100 dolarów jest faktycznie tyle wart? Odpowiedź nasuwa się sama – nie. Kiedyś dolar był powiązany ze złotem. Każdy, kto miał dolary, mógł pójść do banku i zażądać w zamian odpowiadającą mu ilość kruszcu. Mieliśmy tak zwany standard złota. Więcej na jego temat będzie później, lecz wspominam o nim już teraz by zwrócić Ci uwagę, że obecnie dolar nie ma już takiej więzi. Dzisiaj ich zabezpieczeniem są tylko puste słowa i „pełna wiara i zaufanie do Stanów Zjednoczonych”. Daje to rządowi Amerykańskiemu możliwość kreowania pieniędzy gdy tylko ich potrzebuje, nie mając dla nich żadnego pokrycia. Możesz teraz pomyśleć, że jest to oszustwo. Rząd, natomiast nazywa to polityką monetarną. Obecnie wszystkie waluty na świecie nie mają pokrycia w metalach szlachetnych.
Gdybyśmy zastanowili się, czy z moralnego punktu widzenia takie działanie władzy jest w porządku, to doszlibyśmy do wniosku, że administracja rządowa tworząc takie pieniądze, wystawia nam fałszywe świadectwo, łamiąc przy tym 8 przykazanie Boże.
Podsumowanie
Element monetarny pieniądza = odporność + przenośność + podzielność + zamienność + miernik wartości + przechowanie wartości.
Element niemonetarny pieniądza = początkowa wartość towaru wynikająca z jego użyteczności w przemyśle.
Wartość pieniądza = element monetarny + niemonetarny.
Środek płatniczy (currency) pochodzi od słowa current (prąd).
Za nami kolejny wpis. Mam nadzieję, że odpowiedź na pytanie „jak złoto i srebro stało się pieniądzem?” nie będzie przysparzało Ci już problemu. Z kolejnego artykułu „Lekcja o pieniądzu płynąca ze starożytnej Grecji i Rzymu” dowiesz się więcej o pieniądzu od naszych przodków.
Ps. Chcesz podzielić się opinią na temat tego artykuł, daj znać w komentarzu. Jeśli podoba Ci się to co robię polub moją stronę na Facebook 'u. Będzie mi niezwykle miło. Dziękuję Ci za twój czas. Pozdrawiam serdecznie.
Inspiracja:
- Jorg Guido Hulsmann – „Etyka produkcji pieniądza”.
- Michael Maloney – „Jak inwestować w złoto i srebro”.
- Murray Rothbard – „Ekonomia wolnego rynku”.