Wiele zagadnień powiązanych z pieniądzem na tym blogu będzie odnosić się do teraźniejszej gospodarki. Jednak by lepiej zrozumieć podstawowe zagadnienia z nim związane warto, aby uzmysłowić sobie, jak wyglądałaby współpraca ludzi w świecie, w którym on by nie istniał. Dlatego zdecydowałem, że wymiana bezpośrednia i pośrednia będą moimi pierwszymi wpisami z cyklu o pieniądzu.
Barter
System ten oparty jest na wymianie bezpośredniej tzn. żeby dostać jakiś towar lub usługę, musimy zaproponować inny towar bądź usługę w zamian. Taki handel przysparza uczestnikom wiele problemów. Do największych z nich zalicza się:
- Podwójna zbieżność potrzeb – Bartek posiada jabłka, a w zamian chce chleb. Radek dysponuje chlebem i pragnie jabłka. Tylko w takich warunkach doszłoby do wymiany. W przeciwnym razie gdyby Radek chciał coś innego, to do handlu by nie doszło.
- Dobra są często niepodzielne – płaszcz jest dużo więcej warty od kilku jajek, których potrzebujemy. Pocięcie go na kilka mniejszych części sprawi, że nie będzie miał on żadnej wartości. Osoba będąca w posiadaniu mniej podzielnych dóbr jest w gorszym położeniu. W następstwie czego powstawałoby ich bardzo mała ilość albo wręcz w cale.
W takim systemie przeprowadzenie wymiany było dość problematyczne, kosztowne, czasochłonne i wymagało sporego wysiłku, aby osiągnąć wspólną satysfakcję. Społeczeństwo, które oparte jest na barterze, charakteryzuje się najbardziej prymitywną gospodarką.
Sens pieniądza – wymiana pośrednia
Wyzwania, które stwarza wymiana bezpośrednia, można rozwiązać przy użyciu wymiany pośredniej. Polega ona na wymianie towaru na inny towar, który jest dużo bardziej zbywalny/wymienialny na inne produkty. W naszym przypadku rolnik mógłby zamienić dziesięć kilogramów jabłek np. na 2 uncje srebra, a następnie za pół uncji nabyć 2 bochenki chleba. W rezultacie Bartek nie musi już szukać drugiej strony transakcji, która zgodzi się na zamianę. Wystarczy, że dostanie za swój produkt środek wymiany (tutaj srebro), za pomocą którego może nabyć artykuły, których potrzebuje. Wymiana pośrednia stwarza rolnikowi dodatkowe możliwości do współpracy z innymi ludźmi. Ponadto dobra które są niepodzielne, można teraz w dużo prostszy sposób sprzedać.
Towar, który jest powszechnie akceptowalny jako środek wymiany, określa się „pieniądzem”. W historii taką rolę pełniło wiele dóbr. Były to między innymi: muszle, sól, bydło, gwoździe, herbata itd. Jednak w najbardziej rozwiniętych cywilizacjach to złoto i srebro stało się najczęściej używanymi towarami w wymianie pośredniej.
Podsumowanie
Wymiana bezpośrednia = towar za towar, usługa za usługę, towar za usługę, usługa za towar.
Wymian pośrednia = Produkt bądź usługa za środek wymiany.
Pieniądz = Towar powszechnie akceptowalny jako środek płatniczy.
Mam nadzieję, że pieniądz, wymiana bezpośrednia i pośrednia będą dla Ciebie już zrozumiałe. Uzbrojeni w podstawowe informacje możemy teraz przejść do omówienia kolejnego interesującego tematu. Mianowicie „Jak złoto i srebro stało się pieniądzem?”.
Ps. Chcesz podzielić się opinią na temat tego artykuł, daj znać w komentarzu. Jeśli podoba Ci się to, co robię polub moją stronę na Facebook 'u. Będzie mi niezwykle miło. Dziękuję Ci za twój czas. Pozdrawiam serdecznie.
Inspiracja:
- Jorg Guido Hulsmann – „Etyka produkcji pieniądza”.
- Michael Maloney – „Jak inwestować w złoto i srebro”.
- Murray Rothbard – „Ekonomia wolnego rynku”.