Ze wcześniejszego artykułu dowiedziałeś się już jakimi cechami musi się charakteryzować prawdziwy pieniądz. Wpisem „Lekcja o pieniądzu płynąca ze starożytnej Grecji i Rzymu”, chcę pójść o krok dalej i pokazać na konkretnych przykładach, co dzieje się, gdy państwo próbuje oszukiwać na pieniądzu.
Starożytna Grecja
Gdy Ateny wprowadziły pierwsze monety oparte na złocie i srebrze przeżyły prawdziwy rozkwit gospodarczy. Przez wiele lat nowy system monetarny wspierany przez pierwszą na świecie demokrację i wolny rynek sprawił, że Grecja stała się potęgą. Dzisiaj, niestety tego wspaniałego mocarstwa już nie ma. Jak do tego doszło? Przyczyn można by upatrywać w powtarzającym się schemacie: rozwój gospodarczy, zbyt duża chciwość, a w konsekwencji nadmierna liczba wojen.
Aktywny udział w wielu konfliktach, które często trwały zbyt długo oraz kosztowały znacznie więcej niż przypuszczano, spowodował, że Ateńczyków nie było stać na dalsze prowadzenie wojen. Jak to często podczas konfliktu bywa, wpadli na intrygujący pomysł. Jego realizacja pozwoliła na kontynuację działań militarnych. Plan polegał na tym, by dodawać do pieniędzy miedź. W rezultacie na każde tysiąc monet zebranych w podatkach mogli wyemitować kolejny tysiąc! Obniżenie zawartości kruszców szlachetnych w monetach, a w konsekwencji osłabienie siły nabywczej pieniądza nazywa się dewaluacją. W ten o to sposób po raz pierwszy w historii wprowadzono oficjalny, rządowy środek płatniczy. Kilka lat po jego wprowadzeniu Grecy przegrali wojnę, środek płatniczy stał się bezwartościowy, a złoto i srebro zyskało na wartości. Ci, którzy posiadali stare monety, zarobili na tym najwięcej.
Rzym
Cesarstwo Rzymskie jest kolejnym przykładem, gdy chciwość rządzących w ostateczności prowadzi do zniszczenia kraju. Historia poprzedniego imperium niczego Rzymian nie nauczyła. Tak jak ich poprzednicy również majstrowali przy pieniądzu. Aby utrzymać rozbudowaną armię żołnierzy i urzędników dopuszczali się wielu oszustw. Bicie mniejszych monet, odpiłowanie krawędzi monet, z których bito nowe, dodawanie miedzi i brązu do nich czy w ostateczności bicie tych samych monet, ale o większym nominale, to tylko kilka sztuczek, do których uciekali się, by skonfiskować pieniądze bez zgody obywateli.
Gdy w 284 roku na tronie zasiadł Dioklecjan, w Rzymie panowała inflacja. Żeby jej przeciwdziałać, obwieścił po kilkunastu latach rządzenia, że nikt nie może sprzedawać towarów po wyższej cenie, niż ta, którą ustalił. Każdemu, kto miał się sprzeciwić, groziła kara śmierci. Ku zdziwieni rządzących efekt był przeciwny od oczekiwanego. Ceny nieprzerwanie rosły. Ludzie, którzy nie mogli sprzedawać swoich dóbr z profitem, zamykali biznesy, co potęgowało wzrost cen. Niektórzy z nich imali się nowego zawodu, inni zaś akceptowali pomoc państwa. Tak, Rzym jako pierwszy wprowadził opiekę społeczną. W tamtym czasie około 20 procent populacji było na zasiłku.
Nadmierna podaż środka płatniczego, regulacja cen oraz zniechęcenie ludzi do pracy (pomoc społeczna) doprowadziła do pierwszej w dziejach ludzkości udokumentowanej hiperinflacji, a w konsekwencji do upadku mocarstwa. Aby podkreślić, jaki był nominalny wzrost cen, posłużę się przykładem złota. Funt (0,45 kg) złota w 301 roku kosztował 50 tysięcy denarów, 50 lat później już 2,12 miliarda.
Z racji tego, że jestem fanem piłki nożnej, mógłbym powiedzieć, że prawdziwy pieniądz oparty na złocie i srebrze wygrywa już 2:0 ze środkami płatniczymi. ⚽️ ⚽️
Podsumowanie
Dewaluacja = osłabienie siły nabywczej pieniądza poprzez zmniejszenie masy zawartego w nim kruszcu.
W 301 roku cena funta złota wynosiła 50 000 denarów, by w 351 sięgać 2 120 000 000 denarów. Daje to średni wzrost na poziomie 848% rocznie, bądź 70% miesięcznie!
Hiperinflacja = bardzo wysoka inflacja.
Mam nadzieję, że „Lekcja o pieniądzu płynąca ze starożytnej Grecji i Rzymu” rozszerzyła twoją wiedzę na temat pieniędzy. Dodatkowo możemy wyciągnąć jeszcze jeden wniosek, a mianowicie, że prawdziwy pieniądz zawsze stoi na straży naszego majątku oraz chroni go przed chciwością rządzących.
Zapraszam do zapoznania się z kolejnym artykułem, który dotyczy rodzajów pieniądza.
Ps. Chcesz podzielić się opinią na temat tego artykuł, daj znać w komentarzu. Jeśli podoba Ci się to, co robię polub moją stronę na Facebook ‘u. Będzie mi niezwykle miło. Dziękuję Ci za twój czas. Pozdrawiam serdecznie.
Inspiracja:
- Jorg Guido Hulsmann – „Etyka produkcji pieniądza”.
- Michael Maloney – „Jak inwestować w złoto i srebro”.
- Murray Rothbard – „Ekonomia wolnego rynku”.